Interview / Paul Derrez (Galerie Ra)

Paul Derrez is, naast sieraadontwerper, oprichter van Galerie Ra in Amsterdam, een toonaangevende sieradengalerie. Als zoon van ouders met een juwelierszaak ging Paul naar de vakschool in Schoonhoven. Hij liep stage bij Hans Appenzeller en Lous Martin, eigenaars van Galerie Sieraad in Amsterdam. Daar werkte Paul voornamelijk in het atelier, maar af en toe ook in de galerie.

Galerie Sieraad was de eerste gespecialiseerde sieradengalerie in Nederland en beëindigde zijn activiteiten in 1975, Pauls laatste stagejaar. In datzelfde jaar werd VES (Vereniging van Edelsmeden en Sieraadontwerpers) opgericht waarvan Paul eerst bestuurslid was, en later, in 2005, voorzitter. Omdat er na de sluiting van Galerie Sieraad geen platform meer was voor hedendaagse sieraden richtte hij in 1976 in Amsterdam Galerie Ra op. Hij kon hierbij gebruik maken van een reeds bestaand vertrouwen tussen makers en publiek.

Als sieraadontwerper én als galeriehouder stelde Paul zich wel de vraag: “Investeer ik mijn tijd en energie in het promoten van andere ontwerpers of in mijn eigen werk?”, een conflict dat aan de basis lag van het einde van Galerie Sieraad. De werking van de galerie werd zijn prioriteit.

Paul werkt vanaf het begin volgens een structuur die in de loop der jaren onveranderd is gebleven: “Nieuwe ontwikkelingen binnen het vakgebied tonen, een breed spectrum van werken tentoonstellen en de mensen voorzien van informatie, zowel over de tentoonstelling als over de vaste collectie en de sieradenwereld.”

Paul maakt steeds een persoonlijke keuze: “Een ideaalbeeld van een sieraad bestaat niet, liever laat ik me verrassen door materiaal, kleur, humor, ... Kwaliteit is belangrijk. Een werk moet technisch voldoen, een actueel thema hebben, vernieuwend zijn, een juiste verhouding hebben met het lichaam – al hoeft het niet ‘draagbaar’ te zijn. Draagbaarheid evolueert met ‘golven in de tijd’, zowel bij de ontwerpers als bij het publiek zie je de wens naar draagbaar of ondraagbaar evolueren. In moeilijke tijden worden beiden voorzichtiger in de keuzes die ze maken.”

Als galeriehouder volgt Paul de kunstenaar in zijn ontwikkeling en context: “Ik kijk hoe hij zich ontplooit en bepaal wanneer de tijd rijp is om een nieuwe tentoonstelling te maken. Die keuzes bepalen een deel van het jaarprogramma. Vaak zijn er in Galerie Ra dubbeltentoonstellingen te zien waarin je een ‘rode draad’ doorheen de werken kan vinden. Maar als er te weinig evolutie in het werk is kan ik de samenwerking stopzetten. Beurzen zijn een goede reden om kunstenaars aan te spreken en aan te sporen om nieuw werk te maken, die ik dan aan een groot publiek toon. Het is belangrijk dat er elk jaar vernieuwing komt!”

De opbouw van een tentoonstelling gebeurt in samenspraak met de kunstenaar: “Er moet een goed verhaal aan gekoppeld worden.“ Meestal doet Paul doet een voorstel - een traditionele opstelling in vitrines of een experimentele presentatie -, omdat hij uit ervaring weet hoe een presentatie werkt en ook rekening moet houden met veiligheid, verzekering en budget.

Galeriehouders worden ouder en er lijken geen nieuwe, jonge galeries bij te komen. Heeft Paul een visie op het ‘galerielandschap van de toekomst?’: “Het is belangrijk dat er een plek is waar sieraden kunnen gezien worden en waar een selectie gemaakt wordt uit het enorme aanbod. Toch denk ik dat er binnenkort geen galerie meer nodig is om sieraden te tonen. Ik pleit al vanaf het begin om een intermediair te zijn tussen de kunstenaar en het publiek, om op te treden als iemand die een richting aangeeft, die een persoonlijke stempel geeft aan kunstenaars – dit kan ook zonder galerie.”

Bedankt Paul!